18 maart 2020: Dag 1 van de ‘zachte lockdown’
Een telefonische blik bij enkele lokale Welzijnsschakels
De maatregelen tegen de verdere verspreiding van het COVID-19 virus treffen ons allemaal, maar het is bij mensen die in hun overleven afhankelijk zijn van de broodnodige zekerheden die lokale welzijnsorganisaties bieden, dat de de gevolgen van de maatregelen er het diepst inhakken.
Welzijnsschakels en andere armoede verenigingen bieden sociaal en financieel kwetsbaren een verwarmde omgeving, een maaltijd of een goed gesprek. Decenniumdoelen telefoneerde enkele willekeurige welzijnsschakels op om te peilen naar de eerste reacties van hun bezoekers en naar deze van de organisatie zelf.
Bij de Welzijnsschakel in Dilbeek komen mensen driemaal per week langs voor een voedselpakket; deze is nu noodgedwongen ‘tot nader order’ opgeschort en vervangen door een thuislevering van voedselpakketten door de Welzijnsschakels vrijwilligers. Sommige vrijwilligers vallen echter binnen een verhoogde risicogroep en mogen dus niet zelf bij mensen thuis langsgaan. In Welzijnsschakels Mensen in Nood in Geel horen we hetzelfde verhaal. Driemaal per week houden ze daar in hun lokaal een broodbedeling voor zo’n honderdtal mensen. Hoewel de broodbedeling wordt voortgezet heeft voorzitter Johan Merckaert al van enkele vaste bezoekers te horen gekregen dat ze hun huis niet meer uit durven, waardoor ze letterlijk ook geen brood meer op de plank hebben.
“Niet enkel het stopzetten van wekelijkse zekerheden als de voedselbedeling of het sluiten van een tweedehandswinkel zorgt voor kopzorgen bij mensen in armoede, maar de maatregelen creëren ook veel vragen en dus nog meer onzekerheid” stelt Annemarie Kota van Het Gouden Hart te Lommel. Mensen worden overspoeld met allerlei informatie waardoor de onduidelijkheid er net nog groter op wordt. Niet goed wetende waar ze correcte antwoorden kunnen vinden op hun concrete vragen bellen ze Annemarie. Mensen die van rekening tot rekening leven werken bijvoorbeeld vaak met een interim contract. Die contracten zijn nu stopgezet waardoor ze geen inkomsten meer hebben. Mensen vragen Annemarie of ze recht hebben op enige financiële tegemoetkoming. Er zijn ook vragen over de tussenkomst in gezondheidszorgen of over het hamsteren van voedsel.
“Niet enkel het stopzetten van wekelijkse zekerheden als de voedselbedeling of het sluiten van een tweedehandswinkel zorgt voor kopzorgen bij mensen in armoede, maar de maatregelen creëren ook veel vragen en dus nog meer onzekerheid”
De tweedehandspullen winkel die in Lommel wordt opengehouden en waar zo’n 100 bezoekers per dag langskomen is tijdelijk gesloten, workshops als ‘ik ben goed genoeg’ die bijdragen aan een positieve persoonlijkheidsontwikkeling van mensen in armoede worden tijdelijk stopgezet. Elk menselijk contact verdwijnt. Zelf vindt Annemarie het nu te onverantwoord om bij mensen thuis langs te gaan. Ze probeert daarom zoveel mogelijk telefonisch antwoorden te bieden op mensen hun vragen en merkt ook dat via facebookpagina’s verschillende mensen antwoorden delen op dezelfde concrete vragen.
Ook in Leuven, waar de welzijnsschakels zich vooral focust op het begeleiden van gezinnen en mensen die sociaal geïsoleerd zijn, is haast al het persoonlijk contact opgeschort en vervangen door telefonisch contact. Het merendeel van de 12 gezinnen die zij begeleiden zijn van buitenlandse afkomst. De hulp die ze gewoonlijk bieden bij het huiswerk Nederlands van de jonge kinderen wordt nu flink bemoeilijkt. Concreet gaan deze kinderen de komende weken veel minder met Nederlands in ‘contact komen’ waardoor de leerachterstand die zij al hebben enkel nog groter wordt.
Vele armoedeorganisaties zijn gedwongen om hun bezoekmomenten te vervangen door telefonisch contact. Het mag dan ook duidelijk zijn dat dit voor mensen die in een sociaal beperkte kring leven niet genoeg zal zijn om de komende weken gelukkig door te komen. De maatregelen zorgen naast veel stress, door het wegvallen van zekerheden als de voedselbedeling of persoonlijk contact, ook voor veel vragen en onduidelijkheden omtrent het zichzelf te beschermen tegen het virus. Daarbij komt de onzekerheid of ze de komende weken hun inkomen gegarandeerd gaan zien.
Simon Oeyen, Decenniumdoelen